Tìm hiểu chung

Cúm A H1N1 (cúm lợn) là bệnh gì?

Cúm A H1N1, còn được gọi là cúm lợn, là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp ở người. Căn bệnh này đầu tiên được gọi là “cúm lợn” vì virus giống như những virus tìm thấy ở lợn. Tuy nhiên, bệnh cúm hiện tại khá khác với bệnh cúm ban đầu vì virus đã tiến hóa lên chủng mới và có khả năng lây lan từ người sang người.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh cúm A H1N1 (cúm lợn) là gì?

Dấu hiệu cúm và các triệu chứng cũng giống như các chủng cúm khác, bao gồm:

  • Sốt đột ngột, thường là trên 38 độ hoặc cao hơn;
  • Ho (thường ho khan);
  • Viêm họng;
  • Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi;
  • Chảy nước, mắt đỏ;
  • Nhức mỏi cơ thể;
  • Đau đầu;
  • Mệt mỏi;
  • Tiêu chảy;
  • Buồn nôn và ói mửa.

Hầu hết mọi người thường bị cúm nhẹ và có thể hồi phục hoàn toàn mà không cần điều trị.

Trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể nặng hơn và có nhiều biến chứng như:

  • Khó thở;
  • Viêm phổi;
  • Rối loạn tri giác;
  • Tử vong.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bạn thường không cần phải đi khám bác sĩ nếu khỏe mạnh và chỉ có những triệu chứng giống như cúm. Tuy nhiên, nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, bạn nên gặp bác sĩ khi có các dấu hiệu đầu tiên của bệnh cúm. Hơn nữa, ở các vùng dịch, nếu có bất kỳ triệu chứng liệt kê ở trên, bạn không nên xem thường và cần phải thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.

Ngoài ra, khi bạn hoặc con bạn sốt cao, khó thở, ói mửa liên tục, hỗn loạn hoặc co giật, bạn nên khẩn trương đến phòng cấp cứu để được chăm sóc y tế.

Nguyên nhân gây bệnh

Những nguyên nhân nào gây ra bệnh A H1N1 (cúm lớn)?

Các virus cúm lợn là tổ hợp của các gen từ virus cúm ở lợn, chim và con người. Bệnh có thể lây lan nhanh chóng từ người sang người thông qua ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Đôi khi, bạn có thể bị nhiễm bằng cách chạm vào vật có virus cúm và sau đó chạm vào miệng hoặc mũi của mình. Bạn sẽ không mắc bệnh khi ăn các sản phẩm thịt lợn đã nấu chín.

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc bệnh cúm A H1N1 (cúm lợn)?

Sau khi bùng phát sớm ở Bắc Mỹ vào tháng 4 năm 2009, căn bệnh lây lan nhanh chóng từ nước này sang nước khác. Tháng 6 năm 2009 khi WHO tuyên bố đại dịch, có 74 quốc gia và vùng lãnh thổ thông báo xuất hiện bệnh. Cho đến tháng 2 năm 2010, hầu hết các nước trên thế giới đều có chủng cúm mới này. Ngày 10 tháng 8 năm 2010, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố đại dịch chính thức kết thúc.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc cúm A H1N1 (cúm lợn)?

Một số người đặc biệt có nguy cơ cao bị biến chứng nặng do cúm, bao gồm:

  • Phụ nữ mang thai;
  • Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đặc biệt là dưới 2 tuổi;
  • Những người mắc một số bệnh mãn tính nào đó (bao gồm cả bệnh hen suyễn hoặc bệnh phổi, bệnh tim, tiểu đường, bệnh thận, bệnh gan nặng hoặc một số bệnh thần kinh);
  • Những người bị suy giảm miễn dịch nghiêm trọng, bao gồm nhiễm HIV;
  • Những người từ 65 tuổi trở lên hiếm khi bị nhiễm cúm. Nhưng nếu mắc bệnh, họ sẽ có nguy cơ cao phát triển các biến chứng nghiêm trọng.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế, vậy nên tốt nhất là bạn hãy  tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán cúm A H1N1 (cúm lợn)?

Các triệu chứng của bệnh cúm theo mùa và cúm A H1N1 là hoàn toàn giống nhau, trừ khi bạn có biến chứng nghiêm trọng. Bác sĩ chỉ có thể dùng các xét nghiệm để biết bạn có mắc cúm hay không. Để kiểm tra bệnh cúm lợn, bác sĩ sẽ lấy gạc mũi hoặc họng và sử dụng nhiều kỹ thuật di truyền, xét nghiệm để xác định các loại virus. Tuy nhiên, bác sĩ không thường xuyên đề nghị xét nghiệm, bạn chỉ cần làm nếu đang ở trong nhóm nguy cơ cao được liệt kê ở trên.

Nếu có nhiễm trùng lan rộng, bạn không cần phải xét nghiệm mà chỉ cần điều trị dựa trên các triệu chứng.

Những phương pháp nào dùng để điều trị cúm A H1N1 (cúm lợn)?

Hầu hết mọi người sẽ cảm thấy tốt hơn trong vòng 7-10 ngày mà không cần điều trị.

Có hai loại thuốc kháng virus hiệu quả nhất để điều trị cúm lợn là tamiflu và relenza. Tuy nhiên, bác sĩ thường kê toa các loại thuốc này cho những người có nguy cơ cao bị biến chứng để làm giảm việc kháng thuốc. Bạn cần dùng thuốc trong vòng 48 giờ đầu tiên khi có triệu chứng cảm cúm để làm giảm bớt mức độ nghiêm trọng và biến chứng.

Những người có nguy cơ mắc bệnh cao bao gồm:

  • Bệnh nhân lưu trú ở bệnh xá hoặc cơ sở chăm sóc dài hạn khác;
  • Trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi;
  • Người cao tuổi trên 65 tuổi;
  • Phụ nữ mang thai, đặc biệt là những người còn 2 tuần trước thời điểm dự sinh;
  • Những người dưới 19 tuổi không thể sử dụng aspirin vì nguy cơ mắc hội chứng Reye;
  • Những người béo phì nặng, có chỉ số cơ thể trên 40;
  • Những người mắc một số bệnh mãn tính nào đó (bao gồm cả bệnh hen suyễn hoặc bệnh phổi, bệnh tim, tiểu đường, bệnh thận, bệnh gan nặng hoặc một số bệnh thần kinh);
  • Những người nhiễm HIV hoặc một số vấn đề suy giảm miễn dịch khác.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh cúm A H1N1 (cúm lợn)?

Nếu bạn không thuộc nhóm trên, bạn nên tự chăm sóc ở nhà và thử một số điều trị bao gồm:

  • Dùng thuốc acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm sốt và đau cơ. Không sử dụng aspirin cho trẻ em dưới 19 tuổi;
  • Uống càng nhiều nước nhiều càng tốt;
  • Nghỉ ngơi nếu bạn còn cảm thấy mệt mỏi;
  • Ngủ nhiều nhất bạn có thể;

Ngoài ra, nghỉ ngơi tại nhà, tránh nơi làm việc, trường học, các địa điểm đông người và các cuộc tụ họp ít nhất 24 giờ sau khi hết sốt để tránh lây nhiễm cho người khác.

Bạn cần tiêm phòng để ngăn chặn cúm A H1N1. Bạn có thể tiêm hoặc xịt mũi. Thuốc xịt mũi chỉ dành cho người khỏe mạnh từ 2-49 tuổi và phụ nữ không mang thai.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) khuyến cáo nên cho trẻ hơn 6 tháng tuổi đi tiêm phòng ngừa cúm. Tiêm phòng cúm cũng giúp bạn chống lại hai hoặc ba loại virus khác sẽ là phổ biến trong mùa cúm.

Bên cạnh việc tiêm phòng cúm, một số lời khuyên để bạn có thể giữ gìn sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh cúm:

  • Rửa tay thường xuyên;
  • Che mũi và miệng khi ho hoặc hắt hơi;
  • Làm sạch bề mặt các vật dụng mà nhiều người tiếp xúc;
  • Giữ sức khỏe bằng cách có chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên và nghỉ ngơi đầy đủ.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.